Zelfregulering elektrotechnische veiligheid: NEN 3140 belangrijker dan ooit

De overheid trekt zich steeds verder terug van het preventieve toezicht op de arbeidsveiligheid. Hierdoor komt de norm NEN 3140 centraal te staan bij de zelfregulering door de markt van de veiligheid van elektrotechnische installaties in alle sectoren van het bedrijfsleven

Hierbij gaat het niet alleen om de eigen veiligheid van elektrotechnische installateurs en inspecteurs. Het gaat ook om de veiligheid van mensen die bij hun dagelijks werk in alle andere sectoren van het bedrijfsleven met elektrotechnische installaties omgaan in onder meer gebouwen, fabrieken en de infrastructuur.

De titel van NEN 3140 is dan ook ‘Bedrijfsvoering van elektrische installaties - Laagspanning’. Daar waar met midden- en hoogspanning wordt gewerkt is NEN 3840 van toepassing.

Alle sectoren

NEN 3140 kent veel verschillende gebruikers en doelgroepen, zowel binnen als buiten de elektrotechnische sector. NEN 3140 schrijft voor op welke manier de installateurs en inspecteurs zelf voor hun eigen veiligheid dienen te zorgen. Maar ook hoe werkgevers in het gehele Nederlandse bedrijfsleven moeten zorgen voor de veiligheid van werknemers die de installaties bedienen.
In reguliere gebouwen hoeft dat niet meteen te leiden tot grote risico’s. Maar in de industrie of infrastructuur ligt dat heel anders. Ook in die sectoren dienen werkgevers in het kader van NEN 3140 functionarissen aan te stellen met bepaalde bevoegdheden en niveaus van vakbekwaamheid die in de norm worden omgeschreven.

Inspecties

Bovendien moeten de elektrotechnische installaties in werkomgevingen periodiek worden geïnspecteerd volgens de eisen in deze norm. Daarbij verwijst NEN 3140 naar tal van andere elektrotechnische normen die op de installaties van toepassing kunnen zijn.

Juridisch instrument

De overheid wil zoals gezegd het preventieve toezicht op de arbeidsveiligheid in gebouwen, bedrijven, fabrieken en de infrastructuur steeds meer aan de markt zelf overlaten. Bedrijven die de norm binnen hun organisatie implementeren kunnen aan de hand daarvan aantonen aan hun verplichtingen in het kader van de Arbowet en –regelgeving te hebben voldaan. Want die verplichtingen blijven gewoon van kracht, ondanks het afnemende preventieve overheidstoezicht erop.

Procedures

Hierdoor wordt NEN 3140 niet alleen een steeds belangrijker juridisch instrument voor werkgevers en leidinggevenden. Binnen het gehele Nederlandse bedrijfsleven raakt ook een groeiend aantal andere mensen in verschillende functies bij NEN 3140 betrokken, vooral op het gebied van benoemingen en opleidingen, werkvoorschriften, werkprocedures, en de handhaving ervan.

Kortom, NEN 3140 is een complexe en veelomvattende norm. Tot de doelgroep behoren niet alleen installateurs en inspecteurs, maar ook de Installatie-Verantwoordelijken en andere opgeleide functionarissen die door werkgevers dienen te worden aangesteld. (bron: NEN)

Netvervuiling en de Nul-geleider nieuw in jongste NPR 5310

Voorkom EMC-problemen en vervuiling van de netspanning op elektrotechnische installaties met twee gloednieuwe delen van de NPR 5310. Deze bieden praktische uitvoeringsmethoden om aan de nieuwe eisen op dit gebied in NEN 1010 te voldoen.

EMC/EMI, power quality, de power factor, cosinus-phi: wie in de moderne elektrotechniek kent deze begrippen niet? Installateurs en inspecteurs worden steeds vaker geconfronteerd met problemen ten gevolge van hogere harmonischen, stromen door de nul, en elektromagnetische interferentie (EMI). Dat komt de elektromagnetische compatibiliteit (EMC) en bedrijfszekerheid van de installaties bepaald niet ten goede. Dit kan zelfs storingen op andere installaties in de buurt veroorzaken.

EMC-richtlijn

Behalve de losse componenten en andere onderdelen moet ook de elektrotechnische installaties als geheel voldoen aan de eisen in de Europese EMC-richtlijn. In Nederland worden deze eisen geïmplementeerd via de nationale laagspanningsnorm NEN 1010.
De jongste NEN 1010 die nu van kracht is bij het Bouwbesluit stelt hogere EMC-eisen aan het ontwerp, de aanleg en de inspectie van elektrotechnische installaties.

NPR 5310-delen

Hoe in de praktijk aan die eisen te voldoen, is te vinden in twee nieuwe delen van de Nederlandse Praktijk Richtlijn NPR 5310. Deze wordt helemaal aangepast aan alle eisen in de jongste NEN 1010. Bovendien wordt hij heringedeeld en uitgebreid met een aantal nieuwe onderwerpen.
De eerste twaalf vernieuwde delen zijn nu door NEN gepubliceerd met daarbij twee geheel nieuwe onderwerpen.

Harmonische vervuiling

Door de stroomkarakteristieken van de moderne belasting van elektrotechnische installaties, ontstaat vervuiling van de stroomsinus door het ontstaan van hogere harmonischen.
De derde harmonische en veelvouden van de derde harmonischen in de fasestromen veroorzaken in een 3-fasen systeem stromen door de nul. Deze stroom kan bij gebruik van een PEN-leiding EMC-problemen veroorzaken. Tevens moet rekening worden gehouden met de belasting van de Nul-geleiders.

Rubriek 444 van NEN 1010 daarom stelt eisen aan de elektro magnetische compatibiliteit (EMC) van elektrotechnische installaties en de toepassing van PEN-leidingen (PEN = PE + Nul). Dit onder meer om storingen door elektro magnetische interferentie (EMI) te voorkomen.
Rubriek 524 hangt hier nauw mee samen en gaat over het dimensioneren van de nul-geleiders in de installatie zelf. 

De nieuwe NPR 5310-delen 444 en 524 voorzien in een methode om in de praktijk aan die eisen te voldoen. (bron: NEN)

NIEUWS

Gewijzigde versie NEN 3140 en NEN 3840 gepubliceerd

17 oktober 2019
Gewijzigde versie NEN 3140 en NEN 3840 gepubliceerd

 In juli 2019 is er een gewijzigde versie verschenen van de normen voor Bedrijfsvoering van elektrische installaties, laagspanning en hoogspanning, NEN 3140 en NEN 3840....

AFDD (Arc Fault Detection Device) verkleint risico op brand door vlambogen

07 maart 2019
AFDD (Arc Fault Detection Device) verkleint risico op brand door vlambogen

Dit artikel is reeds van april 2017 maar verdient het om nog eens in de schijnwerpers te plaatsen. Vlambogen (of microbliksems) zijn kleine vonkontladingen die...

Gelijkstroom is oplossing voor groei elektrische auto’s

26 februari 2019
Gelijkstroom is oplossing voor groei elektrische auto’s

Dat de elektrische auto de toekomst heeft mag inmiddels wel duidelijk wezen. Maar al die auto’s moeten aan een laadpaal. Ons huidige net van wisselstroom...

logowit.png