Net-LinQ - Nieuws

: 21 januari 2019

NPR 9090 een dynamisch document om rekening mee te houden

NPR 9090, de handleiding voor de installateur die met DC gaat werken, is nog maar net gepubliceerd. Toch is het een dynamisch document, dat steeds weer wordt aangevuld en aangepast naar aanleiding van ontwikkelingen in de markt. Denk daarbij aan veiligheid, maar ook aan de ontwikkeling van actieve gelijkspanningssystemen. Maar wat zijn dat precies?

De definitie voor een actief systeem is een systeem dat alleen bestaat uit actieve toestellen. Deze actieve toestellen kunnen zelfstandig meten, besturen en reageren op veranderingen in systeemvariabelen (spanning, vermogen), met als doel systeembehoud. Het systeem zo is ontworpen dat het zonder externe inbreng van data zelfstandig kan functioneren.

Een passief systeem zal pas op een foutsituatie reageren als de fout groot genoeg is (bijvoorbeeld bij kortsluiting). Een apparaat sluit dan af. Omdat een actief systeem een foutsituatie vroegtijdig kan detecteren, kan deze veel eerder afschakelen, waardoor de kans op gevaarlijke situaties nihil wordt.

Ook kan een actieve gelijkspanningsinstallatie autonoom reageren op het aanwezige spanningsniveau, dat gegenereerd wordt door duurzame energiebronnen. Dit houdt in dat het systeem automatisch ingrijpt op het moment dat de spanning te hoog of te laag is. Als de spanning te laag is, is er te weinig energie aanwezig (bijvoorbeeld een bewolkte dag), en zal het of de systeembelasting verlagen of van het lichtnet/opslagsysteem energie opnemen.

En omgekeerd bij een te hoge spanning, als er te veel energie binnenkomt van bijvoorbeeld de zonnepanelen, zal het systeem extra systeembelastingen inschakelen of aan het lichtnet/opslagsysteem terug leveren. De gebruiker van het systeem kan daarbij bepalen wat voor hem of haar prioriteit heeft. Dat alles is mogelijk zonder de inbreng van externe data via het internet. Bovendien minimaliseert het de afhankelijkheid van fossiele energiebronnen.

Actief is de toekomst
Een actief gelijkspanningssysteem is dus een systeem met geïntegreerde slimheid. Het wordt echter nog niet grootschalig toegepast maar heeft wel degelijk de toekomst. Vandaar dat NPR 9090, net als het systeem, in de toekomst aangevuld wordt met nieuwe bevindingen en ontwikkelingen. Ook moet NPR 9090 informatie uiteindelijk toegevoegd worden aan NEN 1010 om zo de documentatie voor het maken van een veilige installatie compleet te bundelen in één norm. In de nabije toekomst is een installatie die gecombineerd wordt uitgevoerd met gelijkspanning en wisselspanning, niet ondenkbaar. Dit zal dus in een gezamenlijke normenbundel te vinden moeten zijn.

NPR 9090 als handleiding
Voor de installateur die met DC gaat werken is NPR 9090 een handleiding. Deze praktijkrichtlijn is geschreven om de elektrotechnicus die nu nog niet dagelijks met DC te maken heeft, te doordringen van het feit dat DC-installaties specifieke kennis en vaardigheden vereisen. In NPR staan die kennis en vaardigheden beschreven. Het document is een bron van richtlijnen met onderbouwende informatie, beter leesbaar en wat praktischer van aard dan de NEN 1010. Die is meer opgezet om ook juridisch de belangrijkste zaken af te timmeren. Bron: NEN

: 07 december 2018

Herziening NEN 3140 Bedrijfsvoering laagspanningsinstallaties

De norm voor Bedrijfsvoering van elektrische installaties, laag- en hoogspanning, NEN 3140 en NEN 3840, zijn aangepast. Dit zijn de normen voor het beheer van elektrische installaties en het werken eraan. De vernieuwde uitgaven zijn geheel in overeenstemming gebracht met de huidige inzichten. Ook zijn wijzigingen uit NEN-EN 50110 doorgevoerd.

Op verzoek van de normgebruikers zijn in de herziene versie van NEN 3140 onder andere onderstaande onderwerpen nader bekeken en uitgewerkt.

Vlambogen
De werkgroep heeft zich gebogen over het onderwerp vlambogen. In een tabel zijn de noodzakelijke beschermingsmiddelen opgesteld. Daarbij is gekeken naar het type automaat, smeltveiligheid, mate van bescherming tegen vlambogen en soort persoonlijk beschermingsmiddel. Met deze tabel is voor veel situaties in één oogopslag te bepalen welke maatregelen nodig zijn en in welke omstandigheden bescherming mogelijk is als dit uit de berekening blijkt.

Tabel gebruik persoonlijke beschermingsmiddelen
Eveneens in tabelvorm komen aanbevelingen voor het gebruik van bijvoorbeeld handschoenen aan bod. Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen vlamwerende en isolerende handschoenen en de link naar Europese en internationale normen wordt gelegd.

Werkdomeinen
Het werkdomein van installatieverantwoordelijken en werkverantwoordelijken zijn onder de loep genomen en aangepast. Waar houden werkdomeinen op en onder welke omstandigheden kunnen ze worden overgenomen. Ook wordt er ingegaan op situaties waarin geen werk- of installatieverantwoordelijke is aangewezen.

Naast deze onderwerpen zijn ook andere zaken herzien, zoals veiligheidsniveau, inspecties, veilige scheiding van stroomketens en aardlekbeveiligingen. De meest recente versie van NEN 3140 is momenteel: NEN 3140+A2:2018 van 01-12-2018 Bron: NEN

: 13 maart 2018

Net-LinQ stapt over op certificatieregeling SCIOS Scope 8 en 9

De technische regels voor het uitvoeren van periodieke inspecties aan elektrische installaties en arbeidsmiddelen zijn ondergebracht in de certificatieregeling voor inspectie en onderhoud van technische installaties, die is opgesteld door belanghebbende belangenvertegenwoordigende organisaties en wordt beheerd door de stichting SCIOS. De certificatieregeling staat borg voor kwaliteit en vakmanschap. Kwaliteitsmanagement en opleidingen zijn voor SCIOS-bedrijven vanzelfsprekend.

Waarom inspecties?
Volgens artikel 3 uit de Arbeidsomstandighedenwet is de werkgever verplicht om te zorgen voor de veiligheid en de gezondheid van zijn werknemers inzake alle met de arbeid verbonden aspecten.

Werken met elektrische installaties en elektrische arbeidsmiddelen levert risico’s op en het is aan de werkgever en werknemer om die risico’s te beperken waar mogelijk. De periodieke inspectie op basis van de NEN 3140 door een gecertificeerd inspectiebedrijf ondersteunt de werkgever bij het minimaliseren van die risico’s. Het is een beproefde en algemeen geaccepteerde manier om aannemelijk te maken dat de werkgever voor elektrische installatie en elektrische arbeidsmiddelen zijn wettelijke zorgplicht nakomt.

Artikel 3.2 van het Arbeidsomstandighedenbesluit stelt als algemene vereiste dat een arbeidsplaats regelmatig gecontroleerd wordt ter bescherming van de werknemers. Door het uitvoeren van een inspectie aan de elektrische installatie en de elektrische arbeidsmiddelen volgens scope 8 en 9 kan de werkgever aan deze vereiste tegemoet komen.

De SCIOS inspectie volgens scope 8 en 9 is gebaseerd op de NEN3140. De inspectie omvat een vaststaand inspectieplan. Dit inspectieplan is vastgesteld op basis van een risico-inschatting en best practices.

Van CvT naar SCIOS
De meeste bedrijven die elektrotechnische installaties inspecteren zijn hiervoor gecertificeerd: zij werken volgens de Criteria van Toezicht of hebben een accreditatie van de Raad voor Accreditatie. De CvT regeling is per 1 januari 2018 vervallen. Na 2015 worden geen nieuwe certificaten meer uitgegeven. De inspectiebedrijven en hun brancheorganisaties hebben ervoor gekozen de inspectie bij de SCIOS Certificatieregeling onder te brengen als opvolger voor de CvT-regeling. De SCIOS certificatieregeling is erkend door de Raad voor Accreditatie. De SCIOS certificatieregeling ontleent haar kwaliteit vooral aan de praktijktoets (praktijkaudit) voor de inspecteurs, die eens in de achttien maanden wordt afgenomen. Een auditor van de certificatie-instelling gaat dan met de inspecteur mee en woont een inspectie bij. Dat is een groot verschil met de oude regeling die alleen een kantoorcontrole kent. Bij de nieuwe certificatieregeling worden eisen gesteld aan het kwaliteitsbeleid, de voorbereiding, uitvoering en registratie van inspecties, de opleidingen en de klachtenafhandeling. Verder legt de nieuwe certificatieregeling beter vast over welke kennis en vaardigheden een inspecteur moet beschikken. Waar de CvT-regeling verwees naar bepaalde cursussen, zijn in de nieuwe regeling kennis- en bekwaamheidseisen opgenomen. Deze zijn opgesteld voor inspectie en opleidingsexperts en worden beheerd door de SCIOS Examencommissie scope 8 en 9. Deze kennis en bekwaamheidseisen zijn eveneens gebaseerd op de NEN 3140. (bron: scios)

Per 31 januari 2018 is Net-LinQ Inspectie & Advies B.V. gecertificeerd voor Scios scope 8 en 9.

: 04 juni 2018

Nederland koploper met de introductie van NPR 9090

Gelijkstroom (DC) is sterk in opmars. DC vereist de nodige specifieke kennis en vaardigheden. En die zijn in de elektrotechnische sector nog niet algemeen aanwezig. Vandaar dat er een speciale NPR komt, de NPR 9090 ‘DC installaties voor laagspanning’. Nederland loopt hiermee mondiaal voorop. De opmars van gelijkstroom vindt zijn oorzaak in drie zaken: de noodzaak tot verduurzaming van het milieu, de hiervoor noodzakelijke energietransitie, en het circulair maken van de economie. Alleen zo kunnen de CO2-uitstoot en het verbruik van zeldzame grondstoffen worden beperkt. Daarom is de volgende stap naar ‘all electric’.

Voordelen
DC is voor deze transitie de aangewezen oplossing want de stap naar ‘all electric’ brengt een stevige groei van het elektriciteitsverbruik met zich mee. Die elektriciteit moet zo duurzaam mogelijk worden opgewekt, uit bronnen als zon, wind en water. Niet alleen decentraal door de eindverbruikers, maar ook centraal uit grote zonnevelden op land en windparken op zee. Die elektriciteit wordt over grote afstanden op hoog spanningsniveau internationaal als DC uitgewisseld. Bij AC kunnen veel minder grote afstanden worden overbrugd en zou er te veel vermogensverlies optreden. Dit hele proces verloopt efficiënter bij gelijkstromen, die worden omgevormd en aangestuurd door slimme elektronica en ICT. Hierdoor is het mogelijk de opwekking en distributie van elektriciteit anders in te richten en op die manier te verduurzamen. Bij NEN worden door de wetenschap en het bedrijfsleven samen zelfs al nieuwe normen ontwikkeld voor ‘microgrids’ en ‘buurtbatterijen’

Specifieke kennis
De eerste NPR 9090 gaat dieper in op het beveiligen van DC-installaties. De NPR verschijnt in ons land naast de oude vertrouwde NEN 1010. De nieuwe NPR 9090 biedt een nadere invulling voor DC. De NPR 9090 is geschreven om de elektrotechnicus die nu nog niet dagelijks met DC te maken heeft, te doordringen van het feit dat DC-installaties specifieke kennis en vaardigheden vereisen. De NPR gaat daarvoor dieper in op een aantal technische aspecten van DC-installaties welke niet voorkomen bij AC-installaties.

Veiligheid en bewustwording
De nieuwe NPR is geen ontwerphandleiding, maar bevat uitleg over en aanwijzingen voor het beveiligen van DC-installaties. DC kent namelijk in vergelijking met AC een aantal specifieke risico’s. Bovendien hebben verreweg de meeste elektrotechnici er nog geen praktijkervaring mee. Ook zijn de technische beroepsopleidingen er nog niet echt op gericht. De eerste NPR 9090 is daarom vooral gericht op ontwerp en beveiliging van DC-¬installaties. Inspectie, onderhoud en beheer zijn onderwerpen die in een later stadium worden toegevoegd.

NEN 1010
De norm NEN 1010 gaat in op laagspanningsinstallaties. Dit geldt voor AC (wisselspanning) tot 1000 volt, voor DC tot 1500 volt. DC-installaties kwamen tot enkele jaren geleden alleen in bepaalde toepassingen voor en niet als algemene elektrische energievoorziening. De laatste jaren is dat laatste in opkomst, reden om meer aandacht te besteden aan de specifieke eigenschappen van DC-installaties. Bron: NEN

: 04 maart 2018

De rol van een Installatieverantwoordelijke bij NEN 3140 inspecties

Er is veel te doen over de juridische gevolgen bij de zogenaamde NEN 3140 inspecties indien men zonder daadwerkelijke installatieverantwoordelijke te werk gaat. Daarin wordt de vraag gesteld of de klant als installatieverantwoordelijke (IV) bij een NEN 3140 inspectie mag optreden. Dit klinkt misschien handig, maar er kleven verschillende gevaren aan.

Als men bij een NEN 3140 inspectie met de klant als installatieverantwoordelijke (IV) werkt, kan dat juridische gevolgen hebben als er een ongeluk gebeurt. In veel voorkomende situaties hebben we te maken met:

1. dat een klant niet over de vereiste elektrotechnische kennis of vaardigheden beschikt

2. dat er een uitvraag is voor een expliciete NEN 3140 inspectie van de klant
3. dat er geen installatieverantwoordelijke is noch een NEN 3140 arbobeleid.
In al deze situaties is het onverstandig dat tijdens een NEN 3140 inspectie de klant de rol van IV vervult.

Niet geschikt
Om te beginnen is een klant vaak niet de geschikte persoon voor de rol van IV op basis van zijn elektrotechnisch kennis en vaardigheden. Een IV moet volgens NEN 3140 ten minste een middelbaar elektrotechnisch niveau hebben door opleiding en/of ervaring. Die ligt bij de inspecteur.

Verhouding
Dit verschil in kennis en vaardigheden is de basis voor de rechtsverhouding tussen inspecteur (opdrachtnemer) en klant (opdrachtgever). De rol van de inspecteur wordt in de rechtspraak aangegeven als een ‘technische toezichthouder’, waarbij hij de belangen van de klant behoorlijk en zorgvuldig dient te waarborgen. Dit betekent dat de klant van de inspecteur mag verwachten dat deze derden (incl. de klant zelf) rond de installatie zo goed mogelijk waarschuwt tegen de gevaren of gebreken. Gevolg hiervan is dat de inspecteur bij een inspectie de installatie niet alleen moet beoordelen en kwalificeren maar ook dient te kijken naar de situatie en omstandigheden waarin de installatie functioneert. NEN 3140 geeft juist deze rol aan de IV, waardoor er een verschil in verplichtingen op basis van NEN 3140 en op basis van de rechtspraak ontstaat. Een installateur wordt altijd gehouden aan zijn verplichtingen op basis van de rechtspraak en alleen wanneer NEN 3140 ook echt goed gebruikt wordt en toepasbaar is, kan hij een deel van die verplichtingen overdragen aan een IV. Dat is belangrijk omdat de inspecteur rechtens moet optreden tegen een misstand wanneer hij vaststelt dat een dergelijke rolinvulling, zoals IV, verkeerd wordt gedaan. Bron: Elektroraad

Nieuws

NPR 9090 een dynamisch document om rekening mee te houden

Herziening NEN 3140 Bedrijfsvoering laagspanningsinstallaties

Net-LinQ stapt over op certificatieregeling SCIOS Scope 8 en 9

Nederland koploper met de introductie van NPR 9090

De rol van een Installatieverantwoordelijke bij NEN 3140 inspecties

NIEUWS

Gewijzigde versie NEN 3140 en NEN 3840 gepubliceerd

AFDD (Arc Fault Detection Device) verkleint risico op brand door vlambogen

Gelijkstroom is oplossing voor groei elektrische auto’s